Τα Στενά του Αχέροντα(foto)Το έντονο ανάγλυφο της περιοχής των Στενών, η τραχύτητα των γύρω βουνών, η πλούσια βλάστηση και τα καθαρά και ορμητικά νερά του ποταμού, συνθέτουν ένα τοπίο ιδιαίτερης ομορφιάς.
Σε αρκετά τμήματα του ποταμού, εκεί όπου η ροή του είναι ομαλή, σχηματίζονται νερόλακκοι και μικρές λιμνούλες, τόποι ιδανικοί για τη διαβίωση πολλών αμφιβίων και ψαριών. Σε άλλες θέσεις ο ποταμός κυλά ορμητικά μέσα από κατακόρυφους ψηλούς βράχους (αρκετές φορές το ύψος τους ξεπερνά τα 100 μέτρα και το πλάτος του ποταμού δεν φθάνει τα 2 μέτρα), ενώ σε ορκισμένα σημεία η επιφανειακή ροή του νερού είναι μικρότερη, κυρίως κατά τους θερινούς μήνες.
Στις βραχώδεις πλαγιές των Στενών του Αχέροντα φωλιάζουν πολλά είδη αρπακτικών πουλιών, όπως γερακίνες, ξεφτέρια, βραχοκιρκίνεζα, ασπροπάρηδες, φιδαετοί, ενώ στην ευρύτερη περιοχή συχνά απαντούν όρνια, πετρίτες, σπιζαετοί και χρυσαετοί. Μεγάλα θηλαστικά, όπως οι λύκοι και τα αγριογούρουνα, αναζητούν τροφή και καταφύγιο στις δασωμένες πλαγιές στο φαράγγι. Στα νερά του ποταμού ζει η βίδρα, ένα σπάνιο υδρόβιο θηλαστικό που ζει σε καθαρά νερά και πλούσια παρόχθια βλάστηση. Άλλα θηλαστικά που διαβιούν στα Στενά είναι η αλεπού, ο ασβός, το κουνάβι, η νυφίτσα, η αγριόγατα, ο δασοποντικός κλπ. Στα νερά του ποταμού αναπαράγονται περισσότερα από εννέα είδη ψαριών, ένα από τα οποία είναι ο αχερωνογοβιός, ενδημικό είδος του Αχέροντα. Ασφάκες, σπάρτα, λαδανιές, φτέρες, πλατάνια, ιτιές, αριές και άλλα είδη (περίπου 180) συνθέτουν τη χλωρίδα των Στενών. Ανάμεσά τους πολλά σπάνια, όπως η μόλτκια η πετρώδης, η σκαβιόζα η ηπειρωτική, η σκουτελλάρια η λειμώνιος, αρκετά ενδημικά της Ελλάδας (δηλαδή είδη που φύονται μόνο στη χώρα μας), όπως τα Cerastium brochypelatum ssp. pindigenum και Crepis hellenicα ssp. hellenicα.
Διαδρομές
1)Τρίκαστρο – Σκάλα Τζαβέλαινας (Γλυκή)
Μήκος: περίπου 10 χλμ.
Διάρκεια πεζοπορίας: 4 – 4,5 ώρες
Μετάβαση: Στο χωριό Τρίκαστρο μπορεί να φ8άσει κανείς οδικώς είτε από τα Ιωάννινα, ακολουθώντας τον δρόμο που περνά από τα χωριά Δερβίζανα και Σερζιανά, είτε από την Πρέβεζα, μέσω των χωριών Λούρος και Βρυσούλα.
Η διαδρομή από το Τρίκαστρο στη Γλυκή διασχίζει τα Στενά του Αχέροντα σε όλο τους το μήκος. Το μονοπάτι ξεκινά λίγο έξω από το Τρίκαστρο και ακολουθεί παράλληλη πορεία με τον ρου του ποταμού με κατάλληλες διαμορφώσεις (σκαλοπάτια και προστατευτικά κιγκλιδώματα) για το πέρασμα των δύσκολων σημείων της διαδρομής.
Το μεγαλύτερο μέρος του μονοπατιού διέρχεται μέσα από δάσος με φιλλύκια και αριές. Αναρριχητικά φυτά (κλιματσίδες, κισσοί) καλύπτουν τους κορμούς των δένδρων, ενώ κυκλάμινα, ίριδες, ανεμώνες, νάρκισσοι αλλά και φτέρες, ασφάκες, και σκυλοκρέμμυδες αναπτύσσονται στον υπόροφο. Ψηλότερα στις πλαγιές φύονται φράξοι, γαύροι, οστριές και βελανιδιές.
Σε απόσταση μιας ώρας από την αρχή της διαδρομής, σε ένα σημείο όπου το μονοπάτι κινείται κοντά στην κοίτη του ποταμού, υπάρχει η μοναδική πηγή με πόσιμο νερό μέσα στο φαράγγι.
Μετά από 2,5 ώρες πορεία, διασταύρωση δεξιά οδηγεί στη γέφυρα Ντάλα και από εκεί στο οροπέδιο του Σουλίου. Συνεχίζοντας ευθεία φθάνουμε στη Σκάλα Τζαβέλαινας, μια τοποθεσία με εντυπωσιακή θέα που αποτελεί και το τέλος του μονοπατιού. Ωστόσο αξίζει τον κόπο μια παράκαμψη δέκα λεπτών έως τη γέφυρα Ντάλα, καθώς είναι ένα από τα πιο ωραία σημεία του φαραγγιού.
Η τελευταία μισή ώρα της διαδρομής, προς τη Σκάλα της Τζαβέλαινας, διέρχεται ανάμεσα από πλούσια θαμνώδη βλάστηση, με μεγάλη ποικιλία ειδών, όπως κουμαριές, κοκκορεβιθιές, αγριελιές και λαδανιές. Ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στις όχθες του ποταμού είναι η παραποτάμια δενδρώδης βλάστηση, όπου κυριαρχούν τα πλατάνια, ενώ απαντούν και διάσπαρτες συστάδες με ιτιές.
Η ίδια διαδρομή μπορεί να γίνει και μέσα από την κοίτη του ποταμού, αλλά μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες. Τον χειμώνα τα νερά του ποταμού είναι πολύ ορμητικά και το εγχείρημα επικίνδυνο. Η διάρκεια της διάσχισης των Στενών μέσα από το νερό, εκτιμάται σε έξι με οκτώ ώρες.
2)Σκάλα Τζαβέλαινας – Γέφυρα Ντάλα- Οροπέδιο Σουλίου (Σαμονίβα)
Διάρκεια πεζοπορίας: 1,5 – 2 ώρες
Μετάβαση: Η Γλυκή απέχει 60 χλμ. από την Πρέβεζα, 40 χλμ. από την Ηγουμενίτσα και 140 χλμ. από τα Ιωάννινα.
Η διαδρομή αυτή ξεκινά έξω από τη Γλυκή από τη θέση Σκάλα Τζαβέλαινας. Αρχικά κινείται στο ίδιο μονοπάτι με αυτό της διαδρομής Τρίκαστρο – Γλυκή, έως τη διασταύρωση όπου το μονοπάτι αριστερά οδηγεί στο οροπέδιο του Σουλίου, ενώ το μονοπάτι δεξιά στο Τρίκαστρο.
Κουμαριές, πουρνάρια, ασπάλαθοι, λαδανιές, αγριελιές, φιλλύκια κ.ά. είδη φύονται στις πλαγιές των βουνών γύρω από τη Γλυκή, ενώ κοντά στην κοίτη του ποταμού κυριαρχούν τα πλατάνια και διάσπαρτες συστάδες με ιτιές. Κοντά στη Σκάλα της Τζαβέλαινας, το ποτάμι κυλά ανάμεσα από ψηλούς κατακόρυφους βράχους. Ψηλότερα στις πλαγιές απαντούν φράξοι, γαύροι, οστριές και κατά τόπους βελανιδιές. Δέκα λεπτά μετά τη διασταύρωση το μονοπάτι περνά από δύο γέφυρες, στο σημείο όπου το Τσαγγαριώτικο ρέμα ενώνεται με τον Αχέροντα. Η δεύτερη από αυτές είναι μια παραδοσιακή τοξωτή γέφυρα, γνωστή ως γέφυρα Ντάλα. Μεγάλα πλατάνια φύονται κατά μήκος της κοίτης του ποταμού, ενώ διασώζονται τα ερείπια ενός παλιού νερόμυλου.
Καθώς το μονοπάτι ανηφορίζει προς το οροπέδιο, η παρόχθια βλάστηση παραχωρεί τη θέση της σε ασφάκες, πουρνάρια και άλλα είδη των μεσογειακών θαμνότοπων. Σε αρκετά σημεία απαντά αποκλειστικά χαμηλή βλάστηση με ρίγανη, θυμάρι και ασφάκα. Η δενδρώδης βλάστηση είναι αραιή, αποτελούμενη από φιλλύκια και βελανιδιές. Μόνο σε ένα σημείο της διαδρομής, περίπου 15 λεπτά πριν από τη Σαμονίβα, το μονοπάτι διασχίζει πυκνό δάσος με πλατάνια, φιλλύκια και αριές.
Το μονοπάτι καταλήγει στο Χωριό Σαμονίβα, το πρώτο από τα Σουλιωτοχώρια. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται το κάστρο της Κιάφας, από το οποίο οι Σουλιώτες έλεγχαν τα περάσματα προς τα Χωριά τους. ‘Άλλα ενδιαφέροντα ιστορικά μέρη στο οροπέδιο του Σουλίου είναι το μοναστήρι στο Κούγκι, τα αναπαλαιωμένα σπίτια οπλαρχηγών (όπως του Τζαβέλα και του Μπότσαρη), τα παραδοσιακά πηγάδια του οροπεδίου κλπ. Το τοπίο γύρω από τα Χωριά του Σουλίου είναι σχετικά υποβαθμισμένο, χωρίς βλάστηση και μπορεί να παρατηρήσει κανείς σποραδικά ορισμένα φρύγανα.
Η συγκεκριμένη διαδρομή μπορεί να πραγματοποιηθεί και αντίστροφα. Στο Σούλι μπορεί να φθάσει κανείς ακολουθώντας με αυτοκίνητο τον επαρχιακό δρόμο Γλυκής-Σουλίου (περίπου 25 λεπτά) και αφού επισκεφθεί τα ιστορικά αξιοθέατα του οροπεδίου, ξεκινά την πεζοπορία από τη Σαμονίβα προς τη Γλυκή.
3)Μικρές διαδρομές από τη Γλυκή στα Στενά
Στην περιοχή της εξόδου του Αχέροντα από τα Στενά, υπάρχει η δυνατότητα μικρών περιπάτων, οι οποίοι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Κέντρο Πληροφόρησης – Σκάλα Τζαβέλαινας – Σπηλιά του Δράκου
Μία κατάλληλη για μικρούς περιπάτους διαδρομή, είναι αυτή από το Κέντρο Πληροφόρησης της Γλυκής έως τη Σκάλα της Τζαβέλαινας. Στη Σκάλα Τζαβέλαινας μονοπάτι κατηφορίζει στην καλυμμένη από πλούσια θαμνώδη βλάστηση πλαγιά μέχρι την όχθη του ποταμού. Περνώντας μέσα από τα ρηχά, στο συγκεκριμένο σημείο, νερά του ποταμού στην άλλη όχθη βρίσκεται η Σπηλιά του Δράκου (ή Σπηλιά του Στοιχειού, όπως ονομάζεται). Πρόκειται για σπηλιά από την οποία αναβλύζουν πηγές που τροφοδοτούν τον Αχέροντα. Στη συνέχεια, με πεζοπορία δεκάλεπτης διάρκειας κατά μήκος της όχθης του ποταμού, μέσα από δάσος με πλατάνια, αναρριχώμενα και φτέρες, επιστρέφει κανείς στο Κέντρο Πληροφόρησης.
4)Σκάλα Τζαβέλαινας – Γέφυρα Ντάλα
Η γέφυρα Ντάλα απέχει περίπου μισή ώρα από τη Σκάλα Τζαβέλαινας. Είναι ένα εύκολο τμήμα της διαδρομής, το οποίο προσφέρει πολύ όμορφες εικόνες από το φαράγγι, καθώς το δάσος με αριές και φιλλύκια διαδέχεται τη θαμνώδη βλάστηση. Στη γέφυρα Ντάλα φύεται πλούσια παρόχθια βλάστηση ενώ ο ποταμός κυλάει με ορμή ανάμεσα στα κατάλευκα ασβεστολιθικά πετρώματα της κοίτης. Η διαδρομή μπορεί να γίνει εύκολα και μέσα από το νερό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.